Kompozycja to nic innego jak odpowiednie rozmieszczenie w kadrze obiektu, bądź obiektów fotografowanych, istotnych dla danego tematu. Sposobów i reguł kadrowania jest bardzo wiele. Wykorzystujemy w nich perspektywę, dynamikę i wielkość planu.
Perspektywa w fotografii ma związek z ustawieniem aparatu względem obiektu fotografowanego. I tak wyróżniamy trzy perspektywy: normalną (aparat ustawiony na takiej samej wysokości, co obiekt), ptasią (aparat ustawiamy z góry) i żabią (aparat jest poniżej obiektu). Dalej wyróżniamy sześć wielkości planu. Jakich? Zapraszam do wpisu:
1. Plan totalny (daleki) – pełne pokazanie miejsca akcji, najczęściej wykorzystywany w filmie.
2. Plan pełny – cała postać wypełnia kadr
3. Plan amerykański – ukazanie postaci w kadrze do połowy uda (nie kolan!)
4. Plan średni – postać pokazana do pasa
5. Portret
6. Detal
Kompozycja centralna
Jest najczęściej wykorzystywaną kompozycją w naszych ujęciach. Odruchowo ustawiamy modela w centrum kadru. Jest to najłatwiejsze, ponieważ większość aparatów posiada funkcję ostrzenia właśnie w tym punkcie. Kompozycja ta, jest sprzeczna z zasadą złotego podziału, która uważana jest za podwalinę udanej kompozycji artystycznej. Mimo to należy pamiętać, że nie powinniśmy przesadzać w jedną, bądź drugą stronę i zawsze dopasowywać kompozycję do tematu zdjęcia i do tego, jaki efekt zamierzamy osiągnąć. Wszystko sprowadza się do wykorzystania mocnych punktów kadru.
Mocne punkty kadru
To takie miejsca na fotografii, które przyciągają wzrok i najbardziej oddziaływają na oglądającego. Wyznaczyć możemy je dzięki zasadzie trójpodziału, która polega na równym podzieleniu zdjęcia czterema liniami: dwoma pionowymi i dwoma poziomymi. Na przecięciu tych linii znajdują się mocne punkty kadru. W tych punktach umieszczamy temat zdjęcia. Linie, które powstały mogą służyć na przykład, za wyznacznik linii horyzontu. Zachowanie linii w fotografii, to nic innego jak proste kadrowanie, czyli linie na naszym zdjęciu powinny biec równo przez całą wysokość lub szerokość zdjęcia. Zasada trójpodziału jest najprostszą kompozycją, która pozwala świadomie zapanować nad kadrem. Czyni kadr eleganckim i harmonijnym.
Układ diagonalny
Kompozycje ukośne
Stanowią kolejne typy podziału kadru. Wyróżniamy dwa podtypy takiej kompozycji: układ diagonalny oraz układ oparty na trójkątach. Pierwszy oparty jest na kwadratach, które powstają dzięki wyprowadzeniu linii z narożników kadru pod kątem 45 stopni. To nic innego jak wzór np. pikowanych kołder. Taki układ wykorzystujemy m.in. do uwieczniania geometrycznych wzorów, pokazywania kontrastów i różnic w obiektach fotografowanych. Kompozycję opartą na trójkątach tworzy się dzięki wyznaczeniu przekątnej kadru i dwóch prostopadłych do niej linii wychodzących z pozostałych wierzchołków kadru. Mocne punkty kadru będą znajdywały się na liniach prostopadłych, dzięki czemu możemy stworzyć intrygujący portret lub dynamiczny i zrównoważony krajobraz.
Układ oparty na trójkątach
Pamiętajmy również, że zasady można łamać
Opanowanie wszystkich powyższych reguł będzie świadczyło o waszych umiejętnościach, ale czasem kurczowe trzymanie się ich może stać się nudne. Warto zadać sobie wtedy pytanie: a co się stanie kiedy je złamię? Fotografia to zabawa, a umiejętne łamanie reguł na pewno jej jeszcze nie zaszkodziło.